Country: Turkey
City: Istanbul
Year: 2020
Project Team: Aslı ALDEMİR CELEN (MSc. Architect), Esra KIYGIN (Product Designer)
Abdullah Cem FIRAT (Product Designer Student), Onur YILMAZ (Product Designer Student)
Consultants: Dilek YÜRÜK (Landscape Designer), Mustafa DEMİREL (Architect)
İstanbul, Türkiye’nin sosyal, kültürel ve ekonomik yönlerden kalbi, doğu ve batıyı birbirine bağlayan bir köprü, Asya ve Avrupa kıtaları arasındaki fiziksel bağdır. Tüketim alışkanlıklarının farklılaşmasıyla ortaya çıkan atık miktarının her geçen gün arttığı düşünüldüğünde atıkların dönüştürülmesi önem kazanmaktadır. Kent bir ekosistem gibi düşünüldüğünde; girdiler enerji ve kaynak olarak, çıktılar atık olarak ve yeniden sisteme giren çıktılar ise geri dönüştürülen atıkların yeniden kazandırılması olarak görülebilir. Kentin ekosisteminden çıkan atıkların sisteme yeniden girdi sağlayabilmesi; sistemdeki atığın değerlendirilmesi yeni girdiyi azaltacağından ekolojik sürdürülebilirlik açısından önemli kabul edilebilir. Park ve bahçeler bu bağlamda mikro ekosistemler olarak görülür.
Şehir hayatının gerekliliği haline gelen hız, insan ve doğa arasındaki bağın azalmasına sebep olabilmekte; şehirli bireyler, bitki ve toprakla ilişki kuramadıklarından ve enerjilerini dengeleyemediklerinden fiziksel ve ruhsal anlamda topraklanamamaktadırlar. Toprak yüzyıllar boyu geleneksel yöntemlerle kullanılmış, fakat modernizm ile birlikte unutulmaya yüz tutmuş bir yapı/ürün malzemesidir. Bugünün teknoloji ve bilgi birikimiyle toprak; ekolojik, doğal bir malzeme olarak görülüp modüler olarak kullanılabilir. Elenmiş toprak, alçı, kireç, sudan oluşan ve lif ile güçlendirilen çamur kıvamındaki karışım, kalıba dökülüp sıkıştırılarak on beş dakika içinde mukavemet kazanmakta, kuruduğunda ise tamamen stabil olmaktadır. Ekolojik sürdürülebilir tasarımı gerçekleştirmenin bir diğer önemli aşaması ise malzeme seçimidir; gömülü enerjisi düşük olan malzemeler tercih edilerek, zararlı madde salınımı en aza indirilebilir ve kullanım sırasında kişiye zarar vermeyeceği gibi, kullanım ömrü dolduktan sonra da atık oluşturmayıp geri dönüştürülebilir. Modüler kalıplarla seri üretme avantajı, bakım gerektirmemesi, zarar gördüğünde kolayca tamir edilebilmesi ve ahşap gibi sıcak bir malzeme oluşu nedeniyle toprak, Bağ’ın odağındaki malzemedir. Toprağın yanı sıra Bağ’da %90 oranında doğal malzeme tercih edilmiştir. Bağ’da toprağın yanında kullanılan ahşap malzemeler banklardan geri kazandırılan temizlenen ve bakımdan geçtikten sonra yeniden kullanılan ahşaplardır. Bu sayede İstanbul’un kent mobilyaları dönüştürülerek park ve bahçelere geri kazandırılır.
Şehir insanının kent bahçelerinde kendini rahat hissetmesi, topraklanması ve kendini oraya ait hissetmesi çok önemlidir. Bu kapsamda, şehir içinde bisikleti yaygınlaştırıcı politikalar desteklenmekte ve önemsenmektedir. Bağ’da güneş enerjisi ile çalışan bir bisiklet stand ünitesi vardır. Bu ürünle elektrikli bisiklet ve scooter kullanımının giderek yaygınlaştığı İstanbul’da kullanıcılara park ve bahçelerde şarj imkanı sağlanması amaçlanmıştır. Tasarlanan saksı elemanında estetik amaçlı süs bitkilerinin yanında yenilebilir bitkilere de yer verilmiştir. Şehir parklarında süs bitkileri kadar, yenilebilir bitkilere de yer verilmesiyle şehirli bireyler hem kent parklarını daha çok sahiplenip, hem de topraklanırlar. Organik atıkların kompost sistemi ile yeniden toprağa dönüşmesi de bu topraklanmanın bir parçasıdır. Bağ’ın vurgulamak istediği temalar her alanda sürdürülebilirlik, katılımcılık ve insanı odağına almaktır.
